Wsparcie rówieśnicze w zakresie zdrowia psychicznego młodzieży
Współczesna szkoła staje się miejscem, w którym troska o dobrostan psychiczny i społeczny uczniów jest równie ważna jak proces nauczania. W obliczu rosnących wyzwań związanych ze zdrowiem psychicznym młodzieży szczególnego znaczenia nabierają metody profilaktyczne oparte na relacjach rówieśniczych. Jedną z nich jest metoda Peer Support, wdrażana w polskich szkołach w ramach programów wychowawczo-profilaktycznych.
Peer Support to zorganizowane wsparcie emocjonalno-społeczne, które umożliwia młodym ludziom uzyskanie pomocy od rówieśników – osób najlepiej rozumiejących ich codzienne doświadczenia. Program opiera się na zasadach empatii, poufności i dobrowolności. Nie zastępuje profesjonalnej pomocy psychologicznej, lecz ją uzupełnia, pozwalając na szybkie reagowanie na sygnały kryzysu oraz rozwój umiejętności społecznych. Jego celem jest stworzenie w szkole bezpiecznego, dostępnego systemu wzajemnego wsparcia, który wzmacnia odporność psychiczną i buduje kulturę otwartości.
Kluczową rolę w metodzie pełnią schoolworkerzy – uczniowie starszych klas przeszkoleni do wspierania rówieśników. Ich działania obejmują m.in. prowadzenie krótkich rozmów wspierających, pomoc nowym uczniom w adaptacji, towarzyszenie w sytuacjach kryzysowych czy współorganizowanie inicjatyw integracyjnych. Nad całością czuwa Koordynator Szkolny – psycholog, pedagog lub nauczyciel – odpowiedzialny za bezpieczeństwo, superwizję i współpracę z dyrekcją oraz rodzicami.
Korzyści z programu są wielowymiarowe. Uczniowie korzystający ze wsparcia otrzymują szybką, nieformalną pomoc i poczucie zauważenia. Uczniowie pełniący rolę schoolworkerów rozwijają kompetencje społeczne, takie jak empatia, współpraca i odpowiedzialność. Zyskuje również cała społeczność szkolna – klimat szkoły staje się bardziej przyjazny, a relacje oparte na wzajemnym szacunku i otwartości sprzyjają integracji.
O skuteczności metody decyduje jej systemowe zakorzenienie w strukturze szkoły. Dyrekcja zapewnia warunki organizacyjne i formalne, rada pedagogiczna wspiera proces wychowawczo-profilaktyczny, a rodzice – poprzez zaufanie i akceptację – budują pozytywną atmosferę wokół programu. Ważnym elementem są także standardy bezpieczeństwa: wyraźne granice roli schoolworkera, poufność rozmów, obowiązek zgłaszania sytuacji zagrożenia życia lub zdrowia oraz możliwość dobrowolnej rezygnacji z pełnionej funkcji.
Peer Support to długofalowa inwestycja w dobrostan uczniów, jakość relacji międzyludzkich i wizerunek szkoły. Metoda pozwala młodym ludziom wzajemnie się wspierać, uczy odpowiedzialności za drugiego człowieka i przyczynia się do budowania środowiska szkolnego opartego na zrozumieniu, empatii i współpracy.